Lễ tổng kết và giao lưu 10 năm Cuộc thi Sáng tạo Thanh - Thiếu niên và Nhi đồng toàn quốc

Thứ sáu, 17 Tháng 10 2014 10:34

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 6163/VPCP-KG ngày 11/12/2003 về việc đồng ý hàng năm tổ chức Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc và Đề án tổ chức Cuộc thi số 28 đã được Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và Bí thư thứ nhất Trung ương đoàn TNCS Hồ Chí Minh ký ngày 5/3/2004, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã ký Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo và Ban Tổ chức Cuộc thi, ban hành Thể lệ Cuộc thi hàng năm. Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC) và Hội đồng đội trung ương là cơ quan thường trực, giúp ban Chỉ đạo và ban Tổ chức triển khai thực hiện và tổng kết, trao giải Cuộc thi.

Giao lưu với các cựu tác giả đoạt giải cao của Cuộc thi

Trong 10 năm qua, Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc đã triển khai sôi nổi và rộng rãi trên khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước và đã đạt được nhiều kết quả đáng phấn khởi. Sau đây là tình hình triển khai thực hiện và những kết quả đã đạt được trong 10 năm qua:

I. TÌNH HÌNH TRIỂN KHAI CUỘC THI

Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc dành cho các em trong cả nước từ 6 đến 19 tuổi. Các đề tài dự thi thuộc 5 lĩnh vực, bao gồm:

- Đồ dùng dành cho học tập;

- Phần mềm tin học;

- Sản phẩm thân thiện với môi trường;

- Các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em;

- Bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.

- Hàng năm, ngay sau khi phát động Cuộc thi, Ban Chỉ đạo và Ban Tổ chức Cuộc thi, Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã gửi công văn chỉ đạo, đôn đốc Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật các tỉnh, thành phố, Sở Giáo dục và Đào tạo, tỉnh đoàn, thành đoàn của 63 tỉnh, thành phố trong cả nước nhằm tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn tổ chức và triển khai Cuộc thi.

- Công tác tuyên truyền Cuộc thi cũng được triển khai mạnh mẽ như: in và phát hành tờ rơi Cuộc thi gửi cho các tổ chức, các em thanh thiếu niên trong cả nước; đăng tin trên các báo, tạp chí giấy và mạng; đưa tin trên website của Quỹ VIFOTEC. Đặc biệt đã được đăng tin liên tục trên các kênh VTV1, VTV2, VTV3 của Đài truyền hình Việt Nam vào tháng 6 - tháng 7 hàng năm.

- Song song với việc triển khai Cuộc thi toàn quốc, Cuộc thi ở các địa phương cũng được triển khai rộng rãi và phát triển nhanh chóng. Ban Tổ chức Cuộc thi của các địa phương hoạt động rất tích cực, tuyên truyền, vận động, đôn đốc, hướng dẫn, tổ chức chấm giải và lựa chọn các đề tài đoạt giải để tham dự Cuộc thi toàn quốc.

- Đa số các tỉnh, thành phố do cơ quan Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật chủ trì (Quảng Nam, Phú Thọ, Ninh Bình, Lào Cai, Bình Thuận, Hải Dương, Thái Bình, Đồng Tháp, Tiền Giang, Hà Tĩnh, Thừa Thiên Huế, Bình Dương, Bắc Giang, Đà Nẵng, Hoà Bình, Khánh Hoà, Lâm Đồng, Tây Ninh, Kon Tum, Yên Bái, Nam Định, Hà Nam, Đồng Nai . . . ), một số do Tỉnh đoàn,Thành đoàn chủ trì (Thành phố Hồ Chí Minh, Thanh Hoá, Hải Phòng, Quảng Ninh, Quảng Trị, Long An, Nghệ An . . . ), một số ít tỉnh, thành phố do Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì (Bình Phước, Lạng Sơn, Hà Nội, Bắc Cạn, Tuyên Quang . . . )

Trong 10 năm qua đã có hàng ngàn các em thanh thiếu niên tham gia với tinh thần hồ hởi, phấn khởi và sáng tạo. Đây cũng là sân chơi bổ ích, động viên, khuyến khích, tôn vinh các nhà sáng tạo trẻ trong cả nước.

Ban Tổ chức cũng đã mời các giáo sư, tiến sĩ, các nhà khoa học đầu ngành tham gia các Hội đồng giám khảo. Hội đồng giám khảo căn cứ vào Qui chế chấm điểm để đánh giá, chấm điểm các đề tài tham dự giải. Hội đồng giám khảo đã làm việc rất công tâm, trung thực, khách quan để chọn ra các đề tài xứng đáng.
Về công tác tổ chức trao giải: Lễ tổng kết và trao giải hàng năm ở trung ương cũng như các địa phương được tổ chức trang trọng, hoành tráng nhằm tôn vinh các nhà sáng tạo trẻ, khuyến khích các em say mê học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu để các em trở thành nhà sáng chế trong tương lai. Đến dự Lễ trao giải có các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương và các nhà quản lý, các tác giả đoạt giải.

Giao lưu với GS. Đặng Kim Chi - Đại diện Hội đồng giám khảo Cuộc thi

II. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC CỦA 10 NĂM TRIỂN KHAI CUỘC THI:

Nhìn lại 10 năm triển khai Cuộc thi cho thấy phong trào sáng tạo của các em thanh thiếu niên phát triển rất mạnh mẽ và phong phú. Số lượng các địa phương tổ chức Cuộc thi cũng như các em có đề tài tham gia Cuộc thi ngày càng tăng lên đáng kể.

1. Về tình hình tham dự và kết quả Cuộc thi

1.1. Các tỉnh, thành phố tham gia Cuộc thi: Trong các năm từ 2004 đến 2007 mới chỉ có khoảng 25 tỉnh, thành phố có đề tài tham dự Cuộc thi toàn quốc, đến các năm 2008 - 2010 đã có khoảng 45 tỉnh, thành phố và đến nay đã có 53 tỉnh, thành phố có đề tài tham dự thi toàn quốc.
Xin nêu điển hình các tỉnh, thành phố tham dự Cuộc thi nhiều lần ngay từ khi bắt đầu cho đến nay, trong đó có nhiều tỉnh, thành phố đã tham gia từ 8 đến 10 lần như: TP Hồ Chí Minh, TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng, tỉnh Ninh Bình, Phú Thọ, Hải Dương, Quảng Nam, Thanh Hóa, yên Bái . . .

1.2. Số lượng đề tài dự thi và đề tài đoạt giải: tăng đáng kể, những năm đầu mới chỉ có khoảng 250 đề tài dự thi, dần dần tăng lên khoảng 450 đề tài và hiện nay lên hơn 600 đề tài. Trong 10 năm đã có gần 3.638 đề tài dự thi và 789 đề tài đoạt giải.

Điển hình các tỉnh, thành phố có nhiều đề tài tham dự là: TP Hồ Chí Minh, TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP Hải Phòng, TP Cần Thơ, tỉnh Ninh Bình, Phú Thọ, Hải Dương, Quảng Nam, Hà Tĩnh, Hà Giang, Long An, Tiền Giang, Bình phước . . . và các tỉnh, thành phố có nhiều đề tài đoạt giải là: TP Hồ Chí Minh, TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Phú Thọ, Quảng Nam, Hà Tĩnh, nghệ An, Yên Bái, Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp...

1.3 Tiền thưởng và các phần thưởng khác

- Được sự quan tâm và ủng hộ của các bộ, ngành như Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính nên mức thưởng cũng dần được tăng lên. Tuy mức thưởng còn khiêm tốn nhưng đã thể hiện sự quan tâm của Nhà nước và của các bộ, ngành đối với hoạt động sáng tạo của các em thanh thiếu niên cả nước.

- Bên cạnh tiền thưởng, Bằng khen và Huy chương vàng, bạc, đồng của Ban Tổ chức Cuộc thi, các tác đoạt giải cao được Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen, được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xét tặng Huy hiệu Tuổi trẻ sáng tạo và Bằng khen. Đến nay đã có hàng trăm em nhận được các phần thưởng cao quý trên.

- Giải WIPO: Năm 2005 em Nguyễn Khánh Ánh Hoàng, TP Hồ Chí Minh còn vinh dự được Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới trao giải WIPO cho đề tài "Phần mềm AH KIDS" trình duyệt WEB dành cho trẻ em và bảo vệ trẻ em.

- Hàng năm Ban Chỉ đạo Cuộc thi đã quyết định khen thưởng nhiều đơn vị và cá nhân có thành tích xuất sắc trong việc tuyên truyền, phổ biến và tổ chức Cuộc thi. Đây cũng là phần thưởng động viên, khuyến khích các đơn vị và cá nhân đã đóng góp tích cực cho phong trào hoạt động sáng tạo của thanh thiếu niên trong cả nước trong suốt 10 năm qua.

2. Đăng cai Cuộc thi Triển lãm quốc tế về sáng tạo khoa học - công nghệ trẻ:

Thực hiện Quyết định số 1531/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Cuộc thi Triển lãm quốc tế Sáng tạo Khoa học Công nghệ trẻ lần thứ 7 được tổ chức từ ngày 16-18/12/2010 tại Hà Nội nhân kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Cuộc thi Triển lãm quốc tế đã được GS.TSKH Nguyễn Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban trung nương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ đạo sát sao và đạt kết quả tốt đẹp.

Cuộc thi Triển lãm quốc tế đã được tổ chức thành công và đạt được mục đích đề ra là khơi dậy tiềm năng, khuyến khích các hoạt động sáng tạo, thúc đẩy phong trào sáng tạo trong thanh, thiếu niên; tạo cơ hội cho thanh, thiếu niên Việt Nam học tập, trao đổi kinh nghiệm trong hoạt động sáng tạo công nghệ với bạn bè quốc tế; tăng cường hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa các tài năng trẻ của Việt Nam và các nước, nâng cao hình ảnh Việt Nam, góp phần thiết thực chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội. Cuộc thi - Triển lãm quốc tế sáng tạo khoa học công nghệ trẻ lần thứ 7 năm 2010 đã được bạn bè quốc tế đánh giá cao về sự chuẩn bị chu đáo và sự mến khách, thân thiện của nước chủ nhà Việt Nam.

Kết quả là có khoảng 400 khách thuộc 20 đoàn của 8 nước và vùng lãnh thổ tham dự. Số công trình tham gia dự thi à 207, trong đó Việt Nam có 89 công trình
Số công trình đoạt giải là 123, bao gồm: 30 Huy chương vàng, 43 Huy chương bạc, 47 Huy chương đồng, và 3 Huy chương vàng của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới WIPO. Trong đó Việt Nam đoạt 1 Huy chương vàng, 11 Huy chương bạc và 17 Huy chương đồng

3. Tham dự Triển lãm sáng tạo trẻ quốc tế

Trong 10 năm qua, Quỹ VIFOTEC đã tổ chức cho các em đoạt giải cao tham dự Cuộc thi Triển lãm sáng tạo trẻ quốc tế ở các nước: Thái lan (3 lần), Malaysia (3 lần), Ấn Độ (1lần), Indonesia (1 lần), Đài Loan (1 lần), Nigeria (1 lần). Các đề tài tham dự Triển lãm quốc tế đều đoạt Huy chương vàng, bạc, đồng.
Điển hình như đoàn tham dự Triển lãm sáng tạo trẻ quốc tế tại Malaysia vào tháng 5/2014. Đoàn Việt Nam có 10 đề tài tham gia thì cả 10 đề tài đoạt giải, bao gồm 5 Huy chương Vàng, 4 Huy chương Bạc và 1 Huy chương đồng.
Tại những diễn đàn này vị thế của Việt Nam lại được đề cao và đã có nhiều huy chương vàng, bạc, đồng đã được trao cho các tài năng trẻ Việt Nam.

4. Một số điển hình:

Trong hàng trăm các nhà sáng tạo trẻ đoạt giải, phải kể đến em Nguyễn Trung Thành, tỉnh Phú Thọ. Trong 10 lần tổ chức Cuộc thi thì em Thành tham gia cả 10 lần và 9 lần đoạt giải.

Em Đậu Bá Kiên tỉnh Bình Phước đã từng đoạt 3 giải nhất, nhì, ba thuộc lĩnh vực phần mềm tin học.

Em Phạm Đình Hùng tỉnh Hà Giang, một tỉnh miền núi xa xôi, khó khăn nhưng em đã tham gia và đoạt hai giải ba trong năm 2009.

Và còn nhiều em khác nữa đã tham dự thi nhiều lần và đoạt nhiều giải.

III. ĐÁNH GIÁ CHUNG KẾT QUẢ TỔ CHỨC CUỘC THI SÁNG TẠO THANH THIẾU NIÊN NHI ĐỒNG TOÀN QUỐC 10 NĂM QUA

1. Đánh giá chung về kết quả đạt được

Qua 10 lần tổ chức Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc chúng ta đã gặt hái được nhiều kết quả tốt đẹp.

- Lãnh đạo các cấp từ trung ương đến địa phương ngày càng quan tâm đến hoạt động sáng tạo của thế hệ trẻ. Đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tạo mọi điều kiện cho các hoạt động này ngày càng phát triển rộng rãi.

- Công tác tổ chức Cuộc thi ngày càng có uy tín, được đông đảo các cấp quản lý, các cơ quan có liên quan, các em thanh thiếu niên trong cả nước quan tâm và hăng hái tham gia. Đây thực sự là sân chơi bổ ích, động viên và tôn vinh kịp thời đối với các em ham học hỏi, ham sáng tạo trong cả nước.

- Số lượng các đề tài tham gia dự thi ngày càng nhiều. Hàng năm có đến hàng nghìn đề tài tham gia dự thi ở các địa phương. Từ đó chọn ra các đề tài tham dự Cuộc thi toàn quốc.

- Chất lượng các đề tài tham gia dự thi ngày càng cao. Có nhiều đề tài có ỹ nghĩa thực tiến và khả năng ứng dụng cao.

- Số lượng các địa phương có Ban Tổ chức và tiến hành tổ chức Cuộc thi cũng tăng lên, từ 25 tỉnh, thành phố, nay đã lên đến gần 55 tỉnh, thành phố. Có những tỉnh đã có ban Tổ chức Cuộc thi cấp huyện. Công tác tổ chức Cuộc thi ở các địa phương đã đi vào nề nếp. Cơ quan thường trực Cuộc thi cũng hoạt động đều và ngày càng có kinh nghiệm hơn.

- Công tác tổ chức trao giải ở trung ương cũng như ở địa phương long trọng, hoành tráng, chu đáo nên kịp thời động viên và tôn vinh được các nhà sáng tạo trẻ hăng hái tham gia.

2. Kết luận

Qua 10 lần tổ chức Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc (2004 - 2014) đã thành công tốt đẹp. Phong trao học tập, lao động sáng tạo của các em thanh thiếu niên nhi đồng trong cả nước ngày càng sôi nổi và sâu rộng.